İlistra’dan Yollarbaşı’na
Karaman konya Yolunun 17.Km’sinde yeralan köyümüzün Rakımı 1043 m’dir
Komşuları; KazımKarabekir, Mecidiye, Mesudiye, Bölükyazı, Çakırbağ, Göndere, Pınarbaşı ve Başkışla’dır.
Köyün eski adı “İlistra”, anlamı ise Luvice “Akarsu”(*) olan, Lykaonia şehirlerinden birisidir. Daha sonraları “İlisıra”, 1955 yılında Belediye olduktan sonra ise Yollarbaşı adını almıştır.
İç Anadolu’yu Akdeniz’e bağlayan “Orta Dağlık Klikya Yolu”nun geçtiği İlistra’nın antik çağda önemli bir merkez olduğu adına bastırılan sikkelerden anlaşılmaktadır. Bu sikkelerin üzerlerinde Zeus, Heraklis, Athena ve Tche tasvir edilmiştir.
Devamlı bir şekilde yerleşim merkezi olan İlisıra “Eski Şehir Antik Yolu”diye adlandırılan Konya-Karaman güzergahındadır.
200x200x30 metre boyutlarındaki Höyük yüzeyinde bulunan seramiklerin Yunan, Roma ve Bizans dönemlerine ait olduğu bilinmektedir.
Köyümüzde bu devirlere ait 11 adet kilise bulunmaktadır.
1071 den sonra atalarımızın anadoluya gelmesi ve bu bölgelere Afşar Türklerinin yerleştiğini araştırmacılardan öğreniyoruz.
Selçuklu ve Karamanoğulları dönemlerinden kalan tarihi eserler günümüzde de kullanılmaktadırlar.
1500 yılında,gayrimuslim sayısının 6,
1518 yılından sonra ise gayrimuslim yaşamadığını “Tahrir” defterinden öğreniyoruz.
1682 yılında İlisıra’dan izlenimlerini anlatan Evliya Çelebi; İlisıra’nın zengin bir yerleşim merkezi olduğunu kalesi, camii ve mescidi, hamamı, bağ ve bahçelerinin ve geniş arazileri olduğundan bahsetmiştir.
Bu camiler: Kitabelerine göre;
Ulu Camii 1532 tarihinde,
Pelitaltı Camii 1549 tarihinde,
Köseoğlu Hamamı’da tahminen bu tarihlerde yapılmıştır.
Bu iki Tarihi Camii, artı sekiz yeni camii ile birlikte kullanıma açıktır.
Köseoğlu Hamamı ise atıl vaziyettedir. Restore edilip “Müze”ye dönüştürülmesini beklemektedir.
Köyün nüfusu:
1518 yılı 200 erkek
1975 yılı 2877 kişi
2016 yılı 1052 kişidir.
Yaklaşık 300 Soyadı’nın bulunduğu Yollarbaşı’da, 1963 yılında Avrupa’ya işçi olarak göç etmeye başlayan halkın büyük kesimi orada yaşamaktadır (tahminen 5000 kişi).
Yaklaşık 4000 Yollarbaşı’lının da yurdumuzun çeşitli illerinde yaşamlarını sürdürdüğünü tahmin ediyoruz.
2014 yıllında Belediyelikten Köy’e düşen Yollarbaşı’da değerli insanlar yetişmiştir. Din Alimi Recep Altınay Hoca bunların başındadır.
Nüfus azlığı yüzünden iki ilkokulda kapatılarak taşımalı eğitime geçilmiştir.
Sulama kuyularının açılması ile birlikte kısmi sulu tarıma geçilmiş olup ,bu sulamaya inşaatı 2018 de bitecek olan Özkes Göleti’de katılacaktır.
Mutlu insanların yaşadığı, Özkes Bağları, Gürüz ve Hacıbaba Dağları ile,Höyük ve camiileriyle kesinlikle yaşanabilecek bir köydür Yollarbaşı..
Kemal Arabacı